شهرداری مشهد
این سازمان در تاریخ ۱۳ اسفند ۱۲۸۶ خورشیدی تاسیس شده و مسئولیت اداره شهر مشهد را به عهده دارد. مدیریت این سازمان با شهردار مشهد است که پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب می‌گردید؛ ولی، اکنون از طریق آرای شورای شهر مشهد انتخاب می‌شود ولی حکم وی توسط وزیر کشور ابلاغ می‌شود.
شهرداری مشهد، شامل ۱۳ منطقه است که اداره هر منطقه به عهده مدیر آن منطقه می‌باشد.
(برای آشنایی با شهر مشهد کلیک کنید)
ساختمان شهرداری مشهد:
طراحی ساختمان فعلی شهرداری مشهد، که توسط مهندسان آلمانی و در چهار طبقه و در محل میدان شهدا (مجسمه سابق) صورت گرفته، به قبل از سال ۱۳۲۰ شمسی بر می‌گردد، اما اجرای آن به دلیل بروز پاره‌ای مسائل، با تعویض چند ساله، با احداث تدریجی زیر زمین و طبقه همکف و اول آغاز شد. در سال ۱۳۳۲ محل شهرداری مشهد به ساختمان فعلی منتقل شد و سمت غربی ساختمان در قبال احداث طبقات دوم و سوم به مدت پنج سال توسط شهردار وقت عبدالوهاب اقبال به اداره کشاورزی واگذار گردید.
پس از گذشت ۲۰ سال، حدود سال ۱۳۵۲ طبقات دوم و سوم شرقی بنا، توسط شرکت ساختمانی «مالون» و با نظارت «مهندس اَلستی» احداث گردید. ساختمان مذکور تا سال ۱۳۴۸ دارای ۴۶۴۶ مترمربع مساحت بود که شهرداری با خرید منازل اطراف اقدام به توسعه بنا نمود. در حال حاضر عرصه ساختمان شهرداری 5915/70 مترمربع و مساحت اعیان هر طبقه 1877/90 مترمربع می‌باشد و موقعیت زمین سه بر و نوع سازه ساختمان قدیمی اسکلت بتنی با نمای سنگ است.
جهت تأمین فضای مورد نیاز برای عملکرد خدماتی و ستادی از ساختمان جدید با نام توسعه شهرداری استفاده می‌شود .
این ساختمان در ارتباط با ساختمان فعلی و هماهنگ با آن، با حجمی ساده ایجاد شده و نمای آن ترکیبی از خطوط شیشه و سنگ است. جنس خطوط سنگی در ساختمان جدید، همچون ساختمان شهرداری از تراورن سفید است و بازی سنگ شیشه در خطوط افقی ،تنوع لازم را برای نمای این ساختمان بزرگ فراهم آورده است. این ساختمان در هفت تراز با زیربنایی حدود ۷۳۰۰متر مربع ساخته شده که عملیات اجرایی آن زمستان سال ۱۳۸۳ آغاز شد و هم‌اکنون در حال بهره‌برداری است.
ساختمان توسعه شهرداری در سال ۱۳۸۵ نیز به عنوان ساختمان برتر به لحاظ جلوگیری از اتلاف انرژی معرفی شده و از اولین پروژه‌هایی که است که در طرح میدان شهدا به بهره‌برداری رسیده‌است.
گاهشمار شهرداری مشهد:
- 1285: انجمن های ایالتی، ولایتی و بلدی در مشهد تشکیل شد.
- 10 خرداد 1286: قانون بلدیه در 108ماده و 5فصل، تصویب شد و مجلس شورای ملی دستور تشکیل هیئت بلدیه را به ولایات ابلاغ کرد.
- 1 تیر 1287: دوران استبداد صغیر آغاز شد. با آغاز این دوران، انجمن های ایالتی و ولایتی و همه ادارات جدیدالتاسیس ازجمله بلدیه تعطیل شد.
- 1288: قدیمی ترین سندی که وجود بلدیه در مشهد را ثابت می کند، روزنامه بلدالامین(روزنامه ای که بلدیه منتشر می کرد) است. با استناد به این روزنامه که در این سال منتشر می شد، می توان مدعی شد که در سال1288 خورشیدی -یعنی دو سال پس از تصویب قانون تشکیل بلدیه ها در ایران- در مشهد بلدیه وجود داشته و روزنامه بلدالامین را منتشر می کرده است.
- ۱۲ فروردین 1298: دوره دوم فعالیت بلدیه مشهد، شروع و اداره بلدی مشهد به شجاع الایاله سپرده شد.
- 9 اسفند 1289: انتخابات بلدی برگزار و انجمن بلدیه مشهد در دوره جدید، تشکیل شد.
- 1290: یوسف خان هراتی علیه مشروطه و ادارات آن، شورش کرد و بلدیه منحل شد و مشاورالوزاره برکنار گردید.
- 1291: آغاز دور دوم کار بلدیه پس از منحل شدن
- 10مرداد 1297: انتخابات انجمن بلدیه برگزار شد.
- 1298: اعضای انجمن بلدیه، میرممتاز یا سالارممتاز را به سمت اولین شهردار قانونی انتخاب کردند.
- 1328: قانون شهرداری ها دوباره تغییر یافت و لایحه قانونی تشکیل شهرداری و انجمن شهر به تصویب رسید.
- 1338: جنگ جهانی دوم و اشغال ایران آغاز شد. درپی این واقعه، انجمن شهر منحل شد.
- 1358: تشکیل شورای ملی شهر مشهد: در این دوره شهردار را استاندار انتخاب کرد.
- 1378: اولین دوره شورای اسلامی شهر مشهد تشکیل شد و شهردار را اعضای شورای اسلامی شهر انتخاب کردند.
اسامی شهرداران مشهد:
- قبل از انقلاب اسلامی:
- کاشف‌الملک ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۰
- مشیر همایون شهردار خرداد تا بهمن ۱۳۰۰
- سرتیپ کاشف‌الملک ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۰
- مشیر همایون شهردار خرداد تا بهمن ۱۳۰۰
- میرزا احمدخان صلاحی ۱۳۰۴
- علی‌اکبرخان سرشار ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۵
- مصطفی‌خان عون جزایری ۱۳۰۵ تا ۱۳۰۶
- مصطفی خان دفتر فروردین ۱۳۰۶ تا شهریور ۱۳۰۶
- بدیع‌الله‌خان نبیلی شهریور ۱۳۰۶ تا اسفند ۱۳۰۶
- میرزاعبدالله صبا ۱۳۰۶ تا ۱۳۰۷
- میرزا رحیم‌خان فاطمی فروردین ۱۳۰۷ تا اردیبهشت ۱۳۰۷
- میرزا علیرضا صبا ۱۳۰۷ تا ۱۳۰۸
- احمدخان خجسته فروردین ۱۳۰۹ تا تیر ۱۳۰۹
- محمد خان هادی ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۱
- دکتر موسی خان جوان ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۲
- میرزا تقی‌خان خواجه نوری شهریور ۱۳۱۲ تا دی ۱۳۱۲
- موسی مهام ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۳
- ابوالقاسم شیخ ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۴
- حسین عماد ممتاز ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۵
- ابراهیم شریفی ۱۳۱۵ تا فروردین ۱۳۱۶
- محمدعلی روشن ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۹
- شاهرخ نیری ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۰
- نصرت‌الله خواجه نوری ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۴
- عبدالعظیم احمدی ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۷
- سعید مهدوی ۱۳۲۷ تا ۱۳۲۸
- اسدالله قهرمان ۱۳۲۸ تا ۱۳۲۹
- محمدولی اسدی ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰
- عبدالوهاب اقبال ۱۳۳۰ تا 1334
- اسدالله قهرمان ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۵
- محمود روحانی ۱۳۳۵ تا ۱۳۳۶
- سیدمحمد جلایی ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۸
- علی اشرف پرشکپور ۱۳۳۸ تا ۱۳۳۹
- رضا سجادی ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰
- عیسی قائم‌مقام رضوی مشار ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲
- حبیب‌الله ملک‌زاده آملی اردیبهشت ۱۳۴۲ تا مهر ۱۳۴۲
- محمد شعبانزاده ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۳
- جواد شهرستانی ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵
- سیف‌الله رزاقی ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۶
- محمد بنی‌اعتماد ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۰
- امیرهوشنگ معتمدی ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۱
- مسعود مهدوی ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۲
- محمد رهبر ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴
- بهمن طاهریان خرداد ۱۳۵۴ تا شهریور ۱۳۵۴
- رضا سجادی ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۵
- مسعود مهدوی ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۶
- سعید نجف‌پور ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۷
- یوسف چوبک تیر ۱۳۵۷ تا اسفند ۱۳۵۷
- بعد از انقلاب اسلامی:
- جمشید منصوریان ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸
- جواد حسینی‌مهر ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹
- حسین فیضی ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰
- اکبر صابری‌فر ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴
- محمود حبیبی ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶
- محمد عصاران دربان ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸
- اکبر صابری‌فر ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱
- علیرضا هوشنگ‌نژاد شهریور ۱۳۷۱ تا آبان ۱۳۷۱
- عباس امیری‌پور ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۷
- هادی قمصریان شهریور ۱۳۷۷ تا مهر ۱۳۷۷
- محمد زندوکیلی ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸
- هادی قمصریان اردیبهشت ۱۳۷۸
- احمد نوروزی ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲
- سید هاشم بنی‌هاشمی چهارم ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶
- محمد پژمان ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲
- ابوالفضل انتظاری شهریور ۱۳۹۲ تا مهر ۱۳۹۲
- سید صولت مرتضوی از مهر ۱۳۹۲ تا ۳۱ مرداد ۱۳۹۶
- محمد آذری ۱ شهریور ۱۳۹۶ تا ۲۶ شهریور ۱۳۹۶
- قاسم تقی‌زاده خامسی شهریور ۱۳۹۶ تا آبان ۱۳۹۷
- محمدرضا کلایی از ۲۷ آبان ۱۳۹۷ -تاکنون
منابع:
شهرداری مشهد: https://www.mashhad.ir/index.php
ویکی پدیا
