شهرداری رشت؛ یک نهاد عمومی، اما غیردولتی است که قدمتی همتراز با شهرداری تهران دارد. این ساختمان از اولین بلدیه‌های ایران است که پس از شکل‌گیری مشروطیت در ایران و با تصویب قانون بلدیه در ۱۲۸۶ خورشیدی رسماً تأسیس شد. پیش از تصویب قانون بلدیه، اداره شهر بر عهده انجمن بلدیه رشت بود.
این نهاد عمومی مسئولیت اداره کلانشهر رشت را به عهده دارد. مدیریت این سازمان با شهردار رشت است که از طریق آرای شورای شهر رشت انتخاب می‌شود و حکم وی توسط وزیر کشور ابلاغ می‌شود. شهرداری رشت، شامل ۵ منطقه است و هر منطقه، توسط شهردار منطقه اداره می‌شود. هر منطقه شامل چند ناحیه شهری است. شهر رشت دارای ۱۵ ناحیه شهری می‌باشد، این نواحی ۵۵ محله شهری را شامل می‌شوند. بودجه شهرداری از درآمدهای نقدی و غیرنقدی خودش و عوارض پرداختی شهروندان رشتی تأمین می‌شود. هم اکنون ناصر رستم عطایی پس از استیضاح ناصر حاج محمدی سرپرستی شهرداری رشت را برعهده دارد.
(برای آشنایی با شهر رشت کلیک کنید.)
تاریخچه
پیش از تصویب قانون بلدیه، اداره شهر بر عهده انجمن بلدیه رشت بود. بلدیه رشت پس از مشروطیت و تصویب قانون بلدیه در سال 1286، در محل ساختمان «خوشتاریا» تاسیس شد. حاجی میرزا خلیل که از مشروطه خواهان بود، مأمور تأسیس بلدیه (شهرداری) شد و انجمنی به نام «انجمن بلدیه» و به ریاست حاجی میرزا یوسف خان و عضویت سید مهدی رئیس الواعظین، ناصر التجار، میر احمد امام، حاجی میرزا ابوطالب و میر منصور هدی به او کمک فکری می‌کردند.
اصلاحات شهری بلدیه در رشت شامل سنگفرش کوچه‌ها و خیابان‌ها، طاق زدن زیر معابر برای عبور فاضلاب، رسیدگی به قصاب خانه و نانواها و تنظیفات شهری و شماره‌گذاری در شبکه‌ها و... میشد که هر کدام در آن زمان اهمیت خاصی داشتند. حاجی میرزا خلیل آقا، اولین رئیس انجمن بلدیه رشت، فرزند میرزامهدی شریعتمدار به حاجی ملارفیع بود. وی کار سازندگی در سطح شهر را با جدیت تمام آغاز کرد.
مجموعه میدان شهرداری رشت
کاخ شهرداری رشت روز چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۰۵ به مناسبت تاجگذاری پهلوی اول افتتاح و بلدیه به آنجا منتقل شد. ساختمانی که با الهام از معماری نئوکلاسیک اروپا به ویژه معماری سنت پیترزبورگ روسیه و توسط آرتم سرداراف معمار ارمنی-آلمانی مقیم رشت، ساخته شد و هم اکنون نیز پس از گذشت ۷۵ سال، مقر شهرداری رشت است.
مجموعه میدان شهرداری رشت، شامل ساختمان شهرداری و برج ساعت آن که نماد شهر رشت می‌باشد و نیز موزه پست و ساختمان قدیمی هتل ایران می‌باشد. مجموعه بناهای میدان شهرداری در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی (۱۳۰۴-۱۳۲۰ ه. ش) احداث شده است. برج ساعت شهرداری که نماد شهر رشت محسوب می‌شود، هنگام وقوع زلزله مهیب و ویرانگر گیلان در سال ۱۳۶۹ آسیب دید و مدتی بعد توسط روبرت واهانیان به شکل قبل بازسازی شد. زنگ ساعت مجموعه نیز در هر ساعت برابر با عدد ساعت و هر نیم ساعت یک بار به صدا در می‌آید.
مجموعه میدان شهرداری رشت در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۵۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مقبره ابوجعفر
زمین ساختمان بلدیه پیش از ساخت عمارت، یک تپه بود. روی این تپه هم بقعه‌ای به نام آقا سید ابوجعفر قرار داشت که این بقعه پس از ساخت عمارت، به حیاط عمارت شهرداری منتقل شد.
هتل ایران
هتل ایران مربوط به دوره پهلوی و در ضلع شمالی میدان شهرداری واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره‌ی ثبت ۳۴۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرم شهرداری رشت
آرم شهرداری رشت با قدمت دیرینه، از دو کلید به عنوان نماد کلید بازگشایی مشکلات شهری طراحی گردیده است. از این آرم در پرچم‌های پل‌های درون شهری رودخانه های رشت و پل‌های تقاطع های غیرهمسطح به عنوان نماد شهر استفاده می‌شود.
کلید طلایی شهر
کلید طلایی شهر برگرفته از نماد شهرداری به ابتکار شهرداری به نخبگان شهر رشت اهدا می‌شود. در شهریور ۱۳۹۳ نخستین کلید طلایی رشت در مراسمی به پروفسور مجید سمیعی برترین جراح مغز دنیا اهدا شد.
ساختمان جدید شهرداری
ساختمان جدید شهرداری رشت با مساحت حدود ۱۰ هزار متر مربع شامل قسمت‌های اداری، آمفی تئاتر، سالن‌های نمایش و فعالیت برای NGOها در انتهای بلوار امام خمینی شهر رشت در حال ساخت می‌باشد. پس از انتقال شهرداری به ساختمان جدید، ساختمان فعلی تبدیل به موزه بلدیه رشت و مرکز اسناد شهرداری رشت خواهد شد.
اسامی شهرداران رشت از ابتدا
• قبل از انقلاب:
− حاج میرزا خلیل رفیع
− سرگرد محمود غفاری
− سرگرد اسماعیل سهراب زاده
− سرگرد موسی شاهقلی
− سرگرد محمد غفاری
− عیسی احتشامی
− نصرالله رضا
− رضا افشار
− محمد حاتم
− احمد خجسته
− عباس حاتمی
− اسدالله مجلسی
− قاسم مقدم
− دکتر احمد آذر نوش
− علی اصغر حجازی
− محمود محمودی
− یوسف سیمرغ
− علی حسام
− دکتر ابوالفضل عباس زاده
− علیرضا بهزادی
− مهندس ابراهیم موسویان
− محمدعلی دادور
− جهانگیر سرتیپ پور
− عبدالحسین فروغی
− یوسف رئیس سمیعی
− شمس امیری
− محمد حسین دهقان
− غلامحسین سمیع
− علیرضا مهرداد
− محمدعلی دادور
− سید مهدی یموت
− ۳۲- محمدعلی دادور
− سرلشکر باز نشسته حسین عطاپور
− رضا سجادی
− دکتر قاسم صوفی
− هادی زاهدی
− عبدالله شیرخانی
− ابوالحسن دادور
− هرمز ملکشاهی
− عبدالله شیرخانی
− مهندس سید حسین موسوی
• بعد از انقلاب:
− محمد تقی بحرپیما
− احمد خشوعی
− احمد رمضانپور نرگسی
− اسماعیل فلاح
− صادق خلیلی عباس آبادی
− هادی الماسی
− رحمت حمیدی
− مرتضی شگفت
− رحمان انصاری
− محمد نعمتی
− اصغر شکرگزار
− محمد نعمتی
− رضا ساغری
− محمد نعمتی
− رضا خاکسار
− محمود فریدونی
− سید مجتبی خدمت بین دانا
− محمد علی ثابت قدم
− میرنوید میر حق جو
− علی بهارمست
− محمد ابراهیم خلیلی
− محمدعلی ثابت قدم
− مسعود نصرتی شهریور
− علی بهارمست
− ناصر حاج محمدی
− ناصر رستم عطایی
− سید محمد احمدی
منبع
ویکی پدیا
