شَهرکُرد یکی از شهرهای مرکزی ایران، مرکز شهرستان شهرکرد و استان چهارمحال و بختیاری است. شهرکرد در ۸۵ کیلومتری جنوب غرب اصفهان قرار دارد. شهرکرد مرتفع ترین مرکز استان در ایران است و از همین رو به بام ایران نیز شهرت یافته است.
(برای آشنایی با شهرداری شهرکرد کلیک کنید.)
نام
نام پیشین این شهر «دِهْکُرد» بوده است که پس از تبدیل به شهر (در شهریور ۱۳۱۴ خورشیدی)، به شهرکرد تغییر نام داده است.
شهرکرد در قدیم بیشتر کاربرد نظامی داشته است و دژی بوده است مستحکم که شاپور دوم در نامه‌های خود آن را دژگرد خوانده است. برخی معتقدند دهکرد معرب شده همین دژگرد است. نام دهکرد (نام قدیم شهرکرد) از دوره زندیه به این سو در منابع دیده می‌شود.
بعضی معتقدند واژه «کرد» در حقیقت به معنی گله داری است، چون شغل ساکنان اولیه این منطقه (دوران اتابکان فارس) به علت داشتن مراتع خوب و سرسبز، غالبا گله داری بوده است.
به گفته برخی از اهالی این شهر، با توجه به اینکه در شهرکرد چه در قدیم و چه در حال کردین (نوعی بالاپوش نمدی که چوپانان دهکرد به تن می‌کنند) تولید می‌شود، ابتدا به این مکان دهکردین و بعدها به خاطر راحتی کار، به آن دهکرد گفته شد.
پیشینه
هر چند بر اساس یافته های باستان شناسی و به خصوص توجه به استقرار تپه‌های باستانی مربوط به هزاره های پیش از میلاد مسیح (ع)، در محدوده این شهر می توان قدمتی در حد هزاره های مذکور برای استقرار بشر و آغاز تمدن جهت آن منظور نمود، لیکن نام قدیم شهرکرد (دهکرد) از دوره زندیه به این سو در منابع دیده می شود. در متون تاریخی از مکانی به نام چالشتر در ناحیه شهرکرد به عنوان مرکز حکومتی نام برده شده که خرابه های دیوار قلعه آن امروز به جای مانده است.
جغرافیا
شهرکرد بین ۵۰ درجه و ۴۹ دقیقه و ۲۲ ثانیه تا ۵۰ درجه و ۵۳ دقیقه و ۴۴ ثانیه طول و ۳۲ درجه و ۱۸ دقیقه و ۲۲ ثانیه تا ۲۳ درجه و ۲۱ دقیقه و ۵۰ ثانیه عرض قرار گرفته است. شهرکرد از شمال به شهرستانهای سامان و بِن، از شرق به استان اصفهان، از غرب به شهرستان فارسان و از جنوب به شهرستانهای بروجن و کیار محدود می‌شود.
شهرکرد دارای اقلیم نیمه مرطوب معتدل با تابستان‌های معتدل و زمستان‌های بسیار سرد است. میانگین سالانه دمای هوا در شهرکرد ۱۱/۵ درجه سانتیگراد می‌باشد. در طول ۳۰ سال گذشته حداقل مطلق دما و حداکثر مطلق دمای ثبت شده در شهرکرد به ترتیب ۳۲ درجه سانتیگراد زیر صفر و ۴۲ درجه سانتیگراد بوده‌است. سردترین و گرمترین ماه‌های شهرکرد به ترتیب دی و مرداد می‌باشد. اگرچه در زمستان میزان رطوبت متوسط تا بالا است، میزان بارش در فصولی که کشت صورت می‌گیرد به جز ماه‌های اردیبهشت و فروردین تقریباً به صفر نزدیک است. سردترین ماه و گرمترین آن به ترتیب دی و مرداد می‌باشد.
فرهنگ
قومیت: نژاد مردمان بومی شهرکرد به دو دسته کلی تقسیم می شود. دسته اول، طوایف گله دار دهکرد و دیگری سایر فامیلهای دهکردی. طوایف گله دار گویش خاصی دارند که با هیچ کدام از لهجه های استان مشابه نیست. همچنین از نظر فیزیک بدنی و عادات رفتاری نیز با سایر طوایف شهرکرد فرق دارند. عادات، رفتار اجتماعی و اغلب سنت هایشان شباهت زیادی به کردهای سنندج دارد. همچنین گویش و ادای برخی کلماتشان نیز با سایر اهالی دهکرد متفاوت است. سایر طوایف دهکردی عادات رفتاری و گویش بسیار نزدیکی به سکنه اصفهان و مخصوصا شهرستانهای لنجان اصفهان دارند.
زبان، گویش، لهجه: زبان مردم شهرکرد فارسی است که با لهجه شهرکردی تکلم می‌شود.
جمعیت
براساس سرشماری سال 1395 جمعیت این شهر ۱۹۰٬۴۴۱ نفر بوده است.
جاذبه ها
بعضی از جاذبه های دیدنی شهرکرد عبارتند از: آبشار زردلیمه (بوینه)، پل زمان خان سامان، قلعه دزک، مسجد جامع شهرکرد، شیر سنگی (بردشیر)، سنگ نوشته های مشروطیت (پیر غار)، خانه ستوده چالشتری، حمام خان، پارک ملی تنگه صیاد، موزه باستان شناسی (حمام پرهیزکار)، مسجد اتابکان، قلعه جونقان (سردار اسعد بختیاری)، تالاب چغاخور، پل خراجی، امام‌زادگان حلیمه و حکیمه خاتون، قلعه سورک، تالاب گندمان، غار یخی چما، چشمه دیمه، دشت لاله های واژگون کوهرنگ
رهآورد
کاکولی، گز، نبات، پولکی،گیوه، نمد، فرش بختیاری و گردو
اقتصاد
اقتصاد سنتی شهرکرد مبتنی بر قالی بافی، نمد مالی، گیوه دوزی، قفل‌سازی چالشتر و کوره های آجرپزی است که امروزه با توجه به صنعتی تر شدن جامعه از اهمیت آن کاسته شده است. در حال حاضر، صنایع بزرگ و کارخانه های مهمی در نزدیکی شهرکرد، واقع شده اند که عده زیادی از ساکنان شهرکرد و حومه در آن‌ها مشغول به کار هستند، مهم‌ترین این صنایع عبارتند از:
− شرکت فولاد سفیددشت
− فولاد زاگرس شهرکرد
− لوازم خانگی برفاب شهرکرد
− سیمان شهرکرد
− گاز کربنیک شهرکرد
− نساجی حجاب شهرکیان
− صنایع شیر و لبنی شهرکیان
کارخانه سیمان شهرکرد در قلب زاگرس مرکزی در استان چهار محال و بختیاری و در ۳۵ کیلومتری شهرکرد در سال ۱۳۸۷ به بهره برداری رسید. این واحد تولیدی با دسترسی به معادن بسیار غنی، شرایط منحصر به فردی را در بین تولیدکنندگان داخلی به خود اختصاص داده و با اتکاء به تجارب ارزشمند مدیران، مهندسین و کارکنان و بکارگیری پیشرفته ترین تکنولوژی و ماشین آلات مدرن قادر به تولید انواع سیمان‌های ۴۲۵–۱، ۵۲۵–۱، تیپ II و تیپ V با مقاومت‌های بسیار بالا گردیده است. در سال ۱۳۹۲، کارخانه سیمان شهرکرد برای دومین سال متوالی مقام نخست تولید سیمان کشور را کسب کرد.
منبع
سایت فرمانداری شهرکرد
ویکی پدیا
