میاندواب؛ چهارمین جلگه بزرگ کشور

شهرستان میاندوآب محل اتصال استان‌های آذربایجان غربی و شرقی است که با وجود موقعیت خوب جغرافیایی و همچنین نزدیکی به شهرهای بزرگ شمال غرب کشور از جمله ارومیه، تبریز، مراغه، زنجان، سنندج و کردستان از گذشته تا امروز از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. این شهر در همسایگی شهرهای تکاب، شاهین دژ، بوکان، مهاباد، نقده و ارومیه (دریاچه ارومیه) قرار دارد.(برای آشنایی با شهرداری میاندواب کلیک کنید.)

شهرستان میاندوآب یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران است. مرکز این شهرستان، شهر میاندوآب است که این شهر در جنوب دریاچه ارومیه و میان دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود واقع شده‌ است. در تیرماه ۱۴۰۰ بخش‌های باروق و مرحمت آباد (چهاربرج) از این شهرستان جدا و شهرستان‌های مستقلی شدند.

نام
میاندوآب در جنوب دریاچه ارومیه و میان دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود قرار گرفته است و نام گذاری این شهر به دلیل جایگاه این شهر بین دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود است. نام قدیمی شهر مرحمت آباد بوده‌ است که به دلیل اهدای زمین های آن از سوی ناصرالدین شاه به فرزند دوست علی خان معیرالممالک به این نام خوانده شد.

پیشینه
سابقه تاریخی سکونت در دشت میاندواب به هزاره‌های قبل از میلاد و به دوران اورارتو باز می‌گردد و اولین سندی که به موجودیت شهر امروزی میاندواب اشاره دارد، به زمان فتحعلی شاه قاجار می‌رسد. میاندواب تا سال ۱۳۰۹ هجری شمسی مرکز ناحیه مرحمت‌آباد و از توابع مراغه به‌شمار می‌رفت. این شهر را سیاحان اروپایی که تا پیش از دوره پهلوی از این منطقه دیدن می‌کردند در کتاب‌های خود آورده‌اند.

در دوره قاجار، آغامحمدخان قاجار که شهر کرمان را به‌کل نابود ساخته و همگی مردم آن را کور کرده بود، یک هزار تن از جوانان شهر را به سرکردگی مرتضی‌قلی‌خان کرمانی به تهران فرستاد و پس از آن به میاندوآب و سراب و برخی نقاط دیگر آذربایجان تبعید کرد. این کرمانیان پس از چند نسل در جمعیت این شهرها حل شدند حتی در میاندوآب از دیرباز محله‌هایی به نام محله کرمانی‌ها، سیرجانی‌ها، زرند، راه‌بُر و لک‌ها وجود دارد. طایفه‌ای نیز تا یک نسل پیش در میاندوآب هنوز به فارسی با لهجه کرمانی صحبت می‌کردند و از تاریخ نیاکانشان آگاه بودند. در حال حاضر اقلیت بسیار اندکی از کلیمیان در میاندوآب هستند.

جغرافیا
این شهرستان در جنوب شرقی دریاچه ارومیه و ارتفاع 1300متری از سطح دریا واقع شده است که در ارتفاعات کوه جان آقا به 1450 متر می رسد. بر اساس سیستم طبقه بندی اقلیمی، شهر میاندوآب جزو مناطق سرد کشور می باشد. فصل سرد طولانی، تابستان معتدل و کوتاه و ریزش جوی بالاتر از میانگین کل کشور از جمله مهمترین ویژگی های این شهرستان محسوب می شود.

جمعیت
جمعیت این شهرستان 237 هزار و 494 نفر و وسعت آن 2174 کیلومتر مربع است که بیش از 85 هزار هکتار از اراضی آن قابل کشاورزی است و در حوزه کشاورزی و دامپروری یکی از مناطق مهم استان و کشور محسوب می شود.

فرهنگ
بیشتر اهالی میاندوآب مردم آذربایجانی هستند و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند. در جلد چهارم کتاب «فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)» نیز زبان مردم میاندوآب، ترکی آذربایجانی و مذهب آن‌ها شیعه ذکر شده است. مردمان میاندوآب به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند، اما عده‌ای از اهالی میاندوآب که در اطراف شهر (به ویژه در نواحی نزدیک به مهاباد) به زبان کردی سورانی صحبت می‌کنند. از نظر دینی اکثریت مردم میاندوآب شیعه هستند به جز روستاهای نزدیک کردستان و سنندج که برخی از اهالی آن سنی می‌باشند.

جاذبه ها
شهرستان میاندوآب با قدمت دیرینه خود، جاهای دیدنی و آثار بسیاری دارد که تعداد زیادی از آنها به ثبت ملی رسیده‌اند. از جمله آن می‌توان پل میرزا رسول از آثار تاریخی دوران قاجار، پل کوسالار، چهل پله، قلعه هلاکوخان (دژ حسین آباد)، گوگ تپه، کلیسای حضرت مریم و بسیاری آثار تاریخی دیگر اشاره کرد.

ره آورد
از جاذبه‌های زنده و جذاب شهرستان میاندوآب می‌توان به بازارهای قدیمی اشاره کرد که در بعضی از روزهای هفته در این شهرستان دایر می‌باشند که محلی برای عرضه و فروش فرش، گلیم و دستبافت‌های پشمی، محصولات دامی، محصولات کشاورزی و… این منطقه است.

اقتصاد
شهر میاندواب با واقع شدن در دشت میاندوآب که به عنوان چهارمین دشت حاصل خیز کشور شناخته می‌شود و دارای ظرفیت بالایی برای توسعه و پیشرفت می‌باشد. استعداد بالقوه و خاک مرطوب و حاصل خیز، آب فراوان برای کشتزارهای بزرگ، تنوع انواع محصولات زراعی و سردرختی، میاندواب را به یکی از قطب‌های اصلی و بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی تبدیل کرده است.

میاندوآب پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالقوه زیادی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی دارد و در بخش کشاورزی به عنوان قطبی مهم شناخته می‌شود. در کنار این عوامل، شهر میاندواب با واقع شدن در موقعیت مناسب جغرافیایی و وجود منابع آبی مناسب مثل رودخانه زرینه رود، شرایط مناسبی برای توسعه و رشد شهری دارا است. در زمانی نه چندان دور جلگه میاندوآب یکی از جلگه‌های معروف کشت پنبه بوده است و هم‌اکنون کشت چغندر قند رواج دارد.

منبع
فرمانداری میاندواب
ویکی پدیا
جاده