یکی از معضلات عظیم زندگی امروزی، انرژی و به ویژه منابع آب است که با بهای روزافزون آن و محدود بودن منابع از سالیان پیش، متخصصین را بر آن داشته که راه های صرفه جویی در این منبع مهم و ارزشمند را جستجو کنند. یکی از ساده ترین روش ها، استفاده بهینه از امکانات موجود و مدیریت منابع آب و استفاده صحیح آن هاست.
با افزایش جمعیت ساکن در شهرها، فارغ از اینکه آب زیادی وجود دارد یا خیر و یا آب آلوده است یا شور، اقدامات لازم برای مبارزه با معظل کم آبی و همچنین مدیریت در مصرف صحیح آب از اهمیت به سزایی برخوردار است. تدابیر و خلاقیت مسئولان و شهروندان و البته صرف هزینه کافی، می تواند مسیر مقابله با این معضل را هموارتر کند.
شبکه توزیع آب یکی از زیرساخت‌های شش گانه در شهرهای هوشمند است که می‌تواند به صورت مستقل یا هماهنگ با سایر زیرساخت‌ها مدیریت و بهره‌برداری شود. بهعلاوه این رویکرد می‌تواند موجب ارتقای بهره وری سیستم و کیفیت آب، بهبود مدیریت تجهیزات، افزایش درآمد شرکت‌های آب و فاضلاب و در بلندمدت موجب افزایش آگاهی‌های عمومی برای کاهش سرانه مصرف و افزایش رضایتمندی مشترکین شود.
در این مقاله با گوشه ای از اقدامات نوین برخی از شهرهای دنیا در مدیریت و کاربرد صحیح آب آشنا می‌شویم.
بنگلور، هند
بنگلور، مرکزاستان کارناتاکا در کشور هند است و سومین شهر پرجمعیت هندوستان به شمار می‌رود که بر طبق آخرین آمار ارائه شده، جمعیتی حدود ۱۰ میلیون نفر در این شهر زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۱۲, حدود ۴۵۰ دریاچه در این شهر با خطر خصوصی سازی مواجه شدند. درحالی که به گفته کارشناسان، خصوصی سازی دریاچه ها خطری جدی برای محیط زیست محسوب می‌شود. درواقع دریاچه ها، آب سفره ها و منابع زیرزمینی را تامین می‌کنند و کاهش سطح آب دریاچه ها منجر به خشک شدن منابع آب‌های زیرزمینی می‌شود. از این رو، اقدامات مثبتی در جهت حفاظت از منابع آبی در شهر بنگلور صورت گرفت که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش آگاهی اهمیت حفاظت از دریاچه ها
در سال جاری کارگاه‌های بسیاری توسط گروه حمایت از محیط زیست با هدف آگاه ساختن مردم از اهمیت حفاظت از دریاچه‌ها برگزار شده است که البته این قبیل برنامه‌ها طی سال‌های آتی نیز تداوم خواهند داشت.
مخالفت مردم با طرح خصوصی‌سازی دریاچه‌ها
افراد محلی به این شناخت رسیده اند که خصوصی سازی دریاچه‌ها یک خطر جدی برای محیط زیست محسوب می‌شود و همین شناخت مقدمه‌ای برای مقابله با این خطر زیست محیطی شد.
حمایت و پیگیری نمایندگان از طرح پیشنهادی
بحث حمایت از نجات دریاچه ها با موافقت مردم و به سرپرستی گروه حمایت از محیط زیست به مقامات بالا ارجاع داده شد و کمیته ای از نمایندگان دولت پیگیر طرح حفاظت از دریاچه‌های بنگلور برای آیندگان شدند. درنتیجه این پیگیری‌ها، ۴۵۰ دریاچه احیا و این طرح به عنوان طرح برگزیده توسط سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲ انتخاب شد.
کیپ تاون، آفریقای جنوبی
کیپ تاون، شهری است که درسطح بین الملل به تلاش و توسعه در مدیریت آب شناخته می‌شود. با وجود رشد ۳۰ درصدی جمعیت در ۱۵ سال گذشته، مصرف آب در این شهر به میزان ۳۰ درصد کاهش یافته است. در کیپ تاون برنامه های حفاظت از آب از طریق دو راهکار اساسی اعمال شده است:متقاعد ساختن مردم در مصرف صحیح آب و اعمال جدیدترین تکنولوژی به منظور افزایش کیفیت مصرف. در نتیجه با تعویض تجهیزات قدیمی درسیستم آب شهری کیپ تاون و همچنین روش‌هایی برای مقابله با مصرف نادرست آب در مدارس، زمین‌های ورزشی و پارک‌های این شهر از به هدررفتن آب به میزان میلیون‌ها لیتر در سال جلوگیری شده است.
سرکابا، برزیل
اهالی سرکابا خود را مقید به تمیز کردن رودخانه شهرشان می‌دانند. این رودخانه که با آلودگی‌های صنعتی و فاضلاب شهری صحنه ی بسیار ناخوشایندی را به چهره شهر بخشیده بود، به همت شهروندان از ۱۰ تن زباله‌ای که در دلش جا گرفته بودند، رهایی یافت. لازم به خاطر نشان است که تلاش مردم شهر همچنان ادامه دارد چرا که قصد دارند حاشیه رودخانه را به یک تفرجگاه تبدیل کنند؛ مکانی که دیگر زباله ها جایی در آن نداشته باشند و درعوض، کاشتن درختان و فضای سبز جایگزین این آلودگی‌ها و زباله‌ها شود و این همان چیزی است که سزاوار یک محیط زیست سالم است.
بیرا، موزامبیک
بیرا دومین شهر بزرگ موزامبیک و یک شهر بندری درجوار رودخانه است. رودخانه ای در نزدیکی اقیانوس هند. به همین دلیل دراین منطقه گردبادهای دریایی با قدرت تخریب بسیار بالایی شکل می‌گیرد. این گردبادها تهدیدی جدی برای زیرساخت‌ها و همچنین سلامت انسانها به حساب می آیند. به همین دلیل تیمی بزرگ به کمک یک سازمان غیردولتی طرحی با نام بیرا ۲۰۳۵ را با هدف مقابله با مشکلات ایجاد شده توسط این گردبادها هدایت می‌کند.
لیما، پرو
لیما، شهریست کویری با میزان بارندگی بسیار اندک؛ تنها یک سانتیمتر در سال. این میزان از بارندگی برای شهری با جمعیت هشت میلیون نفر بسیار ناچیز است. در سال ۲۰۰۷ مسئولان شهر لیما تصمیم گرفتند که برای حل مشکل کمبود آب به شکل جدی اقدامات لازم را انجام دهند. همچنین بانک جهانی با هدف آگاه ساختن مردم از مصرف صحیح آب در مصارف کشاورزی و خانگی و همچنین تجدید نظر در تعرفه‌ها، اقدام به همکاری نمود.
کمبود منابع و آلودگی آبها در روی زمین اتفاق ساده ای نیست و با بررسی پنج شهر هوشمند در مدیریت آب، مشخص می‌شود که آگاهی انسان از شرایط محیطی تا چه اندازه در انجام اقدامات به موقع برای نجات زمین و انسانها اهمیت دارد. در این راستا عوامل مهمی در زمینه مصرف و مدیریت آب نقش مهمی را ایفا می کنند که از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
• افزایش آگاهی و فرهنگ سازی در مصرف صحیح آب در مصارف صنعتی، کشاورزی و خانگی
• تلاش شهروندان برای پاکیزه نگه داشتن محیط زیست و رودخانه‌ها
• استفاده از فناوری و تکنولوژی پیشرفته برای حفظ این سرمایه جهانی
• حمایت مسئولان و بانک جهانی در مدیرت آب
منبع
مرجع دانش
انجمن آب و فاضلاب ایران
ایمنا
