بسیاری از طراحان در جهان پیشبینی کردهاند که بحران پاندمی، طراحی شهری را به شکل قابل ملاحظه ای تغییر می دهد که البته بزرگترین تغییرات در این زمینه، پیش از پایان این بیماری فراگیر در حال وقوع است. بحران کرونا، برنامه ریزان سراسر جهان را به سمت خلاقیت برای طراحیهای شهری بهتر به منظور مهار اتفاقاتی مشابه در آینده سوق داده است. برخی از این افراد، بسیار محتاطانه عمل میکنند و مخالف ایجاد تغییرات بلند مدت و واپسگرایانه در مورد تراکم جمعیت هستند.
تصاویر غم انگیز فضاهای خالی شهری، نشان دهنده این واقعیت است که فضاهای شهری به طور دائم تحت تاثیر حملات بیماریها قرار گرفته است. برخی دیگر از معماران خوشبینانه بحران کرونا رو پیشبینی میکنند؛ از نظر این متخصصان همانطور که مردم پس از شیوع ویروس کرونا به سرعت توانستهاند سبک زندگی خود را با شرایط سازگار کنند و دولتها میلیاردها دلار در اقتصاد ملتها هزینه کرده اند، چالشهای ناشی از غلبه بر بحران کرونا نیز ممکن است در نهایت آینده شهری پایدارتر و منصفانهتری را برای بشر به همراه داشته باشد.
بعد از شیوع پاندمی کرونا برخی از منتقدان شهری به این نتیجه رسیده اند که هر چه تراکم جمعیتی در یک شهر بیشتر باشد، احتمال اینکه ویروس با سرعت بالاتری در بین مردم انتشار یابد نیز بیشتر است. از سوی دیگر، بسیاری از شهروندان به فعالیت از راه دور روی آوردند و بسیاری از ساختمانهای اداری به متروکه هایی تبدیل شده است.
ترس مردم از آلوده شدن به کرونا در ازدحام شهری از یک طرف و ترویج کار در خانه از سوی دیگر، باعث شد بسیاری از شهرنشینان به سمت حومهها راهی شوند و به سکونت در آنجا بپردازند. اما پس از مدت زمانی، بشر متوجه شد که قطع پیوند با شهر، موضوعی محال است و به همین دلیل تلاش کرد برای ارتباط دوباره با مناطق شهری، نوآوری هایی را خلق کند. پایدارسازی و افزایش هوشمندسازی شهرها از مهمترین مواردی بود که در اولویت سایر ایدههای طراحی شهری قرار گرفت و به نوآوریهایی منجر شد که در ادامه این مقاله به توضیح نمونه هایی می پردازیم.
ایجاد شهر مفهومی مقاوم در برابر همه گیری ویروس
گروهی از معماران اهل بارسلونا، شهری مفهومی طراحی کردهاند که به افزایش مقاومت ساکنان خود در مقابل همه گیری ویروس های احتمالی آینده کمک زیادی میکند. این شهر، خودکارآمد که امکان کاربری با هدف های متعدد را برای ساکنان فراهم میکند، در رقابتی که مدیران منطقه جدید Xiong’an در استان هبی چین برای بهترین طراحیهای شهری جهان برگزار کرد، به عنوان بهترین طرح انتخاب شد.
شهر مفهومی جدید میتواند انرژی مورد نیاز خود را به طور کامل ایجاد کند، ضمن اینکه وجود مزارع شهری متعدد نیاز مردم آن به رفت و آمد به سایر نقاط برای تأمین خوراک را از بین میبرد. معماران این شهر همگی در طول دوران کرونا در خانه مشغول به فعالیت بودند و شهر مفهومی را طراحی کردند و به همین دلیل از تمام الزامات دورکاری آگاه بوده و آن را در طراحی خود پیاده کردند.
وجود گلخانههای متعدد بر بام و دیوار سازهها برای پرورش محصولات غذایی، کمپانیهای دیجیتالی مختلف که از تکنولوژی پرینتر سه بعدی برای ساختن سازهها بهره میگیرد و همچنین نصب پنلهای خورشیدی در گوشه و کنار شهر برای تولید انرژی، از مهمترین ویژگیهای شهر مفهومی جدید به شمار میآید.
تعویض وسایل حمل و نقل موتوری با انواع الکتریکی
مدبران خلاقان اهل هنگ کنگ، نوعی تراموای الکتریکی بدون سرنشین به نام "جزیره" را ساخته اند تا نه تنها مردم را به تردد از طریق وسایل حمل و نقل عمومی تشویق کنند، بلکه رعایت فاصله اجتماعی را نیز به آنها یادآوری کنند. تراموای جدید، خودرویی دو طبقه است که ظاهری شبیه به یک جزیره دارد و امکان دور ماندن افراد از یکدیگر را ایجاد می کند. طراحان از شیشه برای پوشش سقف و دیوارهای جزیره بهره گرفته اند تا از هدایت نور طبیعی کافی به داخل مطمئن شوند.
نبود جایگاه راننده، هدایت مستقیم مسافر به بخش پرداخت بهای سفر و فقدان دستگاههای بلیط در داخل تراموای جدید هنگ کنگ، امکان رعایت فاصله اجتماعی را به صورت کامل ایجاد کرده و جزیره را در لیست بهترین خودروهای عمومی تا به امروز قرار داده است.
طراحی خیابان های کاملا الکتریکی برای شارژ خودروهای برقی
این روزها مدیران شهری لندن، خیابانی کاملاً الکتریکی را طراحی کرده اند که شارژ خودروهای برقی را به عهده دارد. عملکرد این خیابان به این شکل است که سیستمهای روشنایی نصب شده در سراسر خیابان، امکان شارژ وسیله نقلیه الکتریکی را امکان پذیر می کند، ضمن اینکه روشنایی را برای خیابان به هنگام تاریکی تأمین میکند. کابلهایی که در قسمت بالایی سیستمهای روشنایی نصب شده است به باطریهای الکتریکی خودروها متصل میشود و نیروی لازم برای شارژ را به آنها منتقل میکند.
پروتکل های هوشمند برای پرورش مزارع شهری
کارکنان کمپانی فرانسوی Urban Canopee که یک شرکت محیط زیست بسیار معروف در کشور است، معتقدند که سبزسازی هر چه بیشتر شهرها میتواند به رفاه جسمی و روانی مردم کمک کند و مزایای بیشماری برای شهر به همراه داشته باشد. این افراد، دستورالعملهایی ارائه دادهاند که پیروی از آنها میتواند زراعت شهری را خواه به صورت انفرادی یا گروهی تقویت کند. مدیران کمپانی در طرح پیشنهادی خود، گسترش فضاهای سبز در گوشه و کنار شهرها، بامها و دیوارهای خانهها را بسیار مهم دانسته و در دستورالعملهای خود بر ترکیب گونه های مختلف گیاهی تاکید کردهاند.
در مزارعی پیشنهادی این افراد، سنسورهایی نصب میشود که مقدار آب موردنیاز برای هر نوع گیاه را اندازه میگیرد و دمای هوای مزرعه را کنترل میکند. نظارت بر تمام این امور از راه دور امکانپذیر است چرا که سنسورهایی هوشمند در سراسر مزرعه نصب میشود.