فعالیت های شهرداری به شکل جدید آن پس از مشروطیت آغاز شد و قانون بلدیه در دوره اول مجلس شورای ملی به سال ۱۲۸۶ به تصویب رسید. شهرداری تهران، اولین شهرداری ای بود که براساس قانون جدید تأسیس شد و تشکیلات آن تقریباً بلافاصله پس از تصویب قانون پایه‌‌گذاری شد.
سابقه درجه بندی شهرداری های کشور به سال ۱۳۳۴ می رسد، به طوریکه در قانون شهرداری مصوب ۱۱/۴/۱۳۳۴ برای اولین بار موضوع درجه بندی شهرداری ها براساس درآمد آنها و با انگیزه تعیین حقوق شهرداران مطرح گردیده است.
شهرداری ها به چند درجه تقسیم می شوند؟
براساس قانون مذکور شهرداری های کشور به سه درجه تقسیم می شدند. پس از آن در سال ۱۳۴۳ درجه بندی (طبقه بندی ) شهرداری ها براساس جمعیت صورت گرفت و شهرداریها به پنج طبقه تقسیم گردیدند. در سال ۱۳۵۳ نیز هیات وزیران آئین نامه حقوق و مزایای شهرداران را تصویب و شهرداری های کشور را به ۱۲ درجه تقسیم بندی نمود که این درجه بندی تا سال ۱۳۶۶ ملاک عمل بود. در سال ۱۳۶۶ و براساس تبصره ذیل ماده یک آئین نامه حقوق و مزایای شهرداران ( مصوب 53/12/28 ) ضوابط درجه بندی شهرداری ها توسط وزارت کشور تهیه و به تایید سازمان امور اداری و استخدامی وقت رسید .
شهرهای قدیمی، بزرگ و پرجمعیت دارای درجات بالاتر، و شهرهای جدیدالتأسیس دارای درجات پائین‌تر می باشند. درجه شهرداریها بر مبنای امکانات، اعضا، درآمد و امثال آن تعیین می شود، لذا بالاترین درجه (۱۲) به شهرداریهای شیراز، تبریز، مشهد و اصفهان تعلق گرفته است، جمعیت این کلان شهرها بیش از یک میلیون نفر میباشد. در رده بعد، شهرهایی چون کرج، اهواز، قم ، کرمانشاه، رشت، ارومیه ، همدان و آبادان قرار گرفته اند که درجه آنها ۱۱ می باشد. جمعیت این شهرها بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ هزار نفر است. در رتبه بعد نیز شهرهایی مانند دزفول، کرمان، بندربوشهر، سمنان، ساری و غیره، با درجه ۱۰ قرار می‌گیرند و تقریباً تمام این شهرها مراکز استانها می باشند. این روند همچنان ادامه می‌یابد و شهرهایی که کمترین جمعیت را داشته باشند و شهرداری آنها در سالهای ۷۸ و ۷۹ تأسیس شده است، عمدتاً در درجه ۱ و ۲قرار می گیرند.
درجه بندی شهرداریها در تعیین حقوق و مزایای شهرداران موثر بوده و حقوق و مزایای شهرداران براساس قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت (مصوب ۱۳۷۰ و اصلاحات بعدی آن) و با توجه به درجه بندی شهرداریها محاسبه و تعیین می گردد. همچنین براساس آئین نامه اجرایی شرایط احراز تصدی سمت شهردار (موضوع تصویبنامه شماره ۳۹۹۵۶ ت ۱۸۳۶۹ مورخ 77/6/18 هیات محترم وزیران) شرایط احراز سمت شهردار، به تناسب درجه شهرداری متفاوت می باشد، به عبارت دیگر، درجه هر شهرداری در انتخاب شهردار و تعیین حقوق و مزایای شهردار تأثیر مستقیم دارد.
تعیین درجه شهرداریهای جدیدالتاسیس و ارتقاء درجه شهرداریها، بر مبنای ضوابط مذکور و سه شاخص «درآمد مستمر و خالص شهرداری»، «جمعیت شهر» و «موقعیت شهر از لحاظ تقسیمات کشوری» صورت می گیرد.
سامانه درجه بندی شهرداری ها
این سامانه کمک می کند تا شهرداریهای سراسر کشور از طریق بارگذاری اطلاعات و مستندات موردنیاز در آن، از آخرین وضعیت درجه شهرداری خود آگاه شوند. امکان ثبت اطلاعات توسط شهرداریها، بررسی مدارک توسط استانداری، تأیید یا تأیید نکردن، امکان ویرایش، ارائه کد رهگیری برای پیگیری تقاضا و امکان اخذ گزارش‌های مدیریتی از مهمترین قابلیت‌های این سامانه است.
شفافیت در فرآیندهای بررسی و اعلام نتیجه، اطلاع شهرداری و استانداری از وضعیت امتیازات حاصل و تعیین درجه شهرداری، کاهش قابل توجه مراجعه حضوری شهرداران و نمایندگان شهرداری برای پیگیری امور با توجه به شیوع بیماری کرونا، حفظ سلامت اداری کارکنان با توجه به مراجعه نکردن شهرداران و ایجاد رضایتمندی در شهرداریها و بهبود خدمت‌رسانی دولت به شهرداریها، از مهمترین نتایج و دستاوردهای راه اندازی سامانه درجه بندی شهرداریها است.
سامانه درجه بندی شهرداریها در صفحه نخست تارنمای سازمان شهرداریها و دهیاری‌های کشور به نشانی https://imo.org.ir در دسترس خواهد بود.
منبع
پایگاه تخصصی شهــــر و شهــــروند
ویکی پدیا
ایمنا
