البرز سال‌هاست که به دلایل مختلف جزو رتبه‌های اول مهاجرپذیری در کشور بوده که تبعات زیادی را برای این استان به همراه داشته است.
سی و یکمین استان کشور که در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌طور رسمی شکل گرفت البرز نام دارد و شهر کرج به عنوان مرکز این استان در نظر گرفته شد. شهر کرج در ۵۲ کیلومتری پایتخت با جمعیتی بیش از یک‌میلیون نفر قرار دارد که چهارمین شهر پرجمعیت ایران پس از شهرهای تهران، مشهد و اصفهان محسوب می‌شود.
نام این استان از رشته‌کوه البرز گرفته شده که بخش مهم آن از شمال این استان می‌گذرد و باعث شده تا البرز آب و هوای معتدل و خوبی را تجربه کند.
به مرور زمان و با افزایش جمعیت و انباشت صنایع در اطراف تهران، کرج کلان‌شهری که تا پیش از دهه ۴۰ شمسی به‌عنوان اقامتگاه سلاطین و منطقه ییلاقی پایتخت‌نشینان شناخته می‌شد، به یک‌باره تغییر ماهیت داد و گسترش آن فزونی گرفت، گسترشی که با پذیرش مهاجران آغاز و با تبدیل‌شدن به استراحتگاه کارمندان و شاغلان پایتخت ادامه یافت؛ همچنین به دلیل آب و هوای خوب مقصد استان‌های گرمسیر و بداقلیم کشور شد تا نامش به ایران کوچک و استان ۷۲ ملت شهرت پیدا کند.
جواد مردانی‌مهرآبادی، رئیس انجمن مددکاری البرز در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به علت مهاجرپذیری استان البرز اظهار می‌کند: یکی از دلایل اصلی مهاجرت به این استان نزدیکی کرج به استان تهران است، ضمن اینکه وجود زندان‌های بزرگ که بخش عظیمی از زندانیان کشور را در خود جای داده بر شدت این موضوع افزوده است؛ قرار گرفتن استان بر سر راه چندین استان پرجمعیت دیگر و شرایط آب و هوایی معتدل آن باعث شده تا بسیاری از ساکنان استان‌های گرمسیر که امکان مهاجرت به تهران را ندارند، البرز را برای سکونت خود انتخاب کنند.
وی بیشترین سرریز مهاجرت را از سمت مناطق کمتر توسعه‌یافته عنوان و تصریح می‌کند: مهاجرت در تمام دنیا وجود دارد و ناشی از فرآیند توسعه صنعتی، فرهنگی و اجتماعی و البته امری اجتناب‌ناپذیر است؛ مهم آن است که رشد مهاجرت با یک آهنگ مناسب و شیب قابل قبول پیش برود که در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته این امر برنامه‌ریزی و زیرساخت‌های لازم نیز پیش‌بینی شده اما متأسفانه در این استان شرایط آن فراهم نشده است.
مردانی‌مهرآبادی ادامه می‌دهد: سرعت مهاجرت از نظر کمی بسیار بالاست، تا جایی که می‌توان گفت این مسئله که امکان کاهش عوارض آن با روش‌های مدیریت متعارفی قابل کنترل بود، به شکل تدریجی به بحران در سطح استان تبدیل شده است.
مهدی عسگری، نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در تشریح مشکلات مهاجرت و حاشیه‌نشینی در استان البرز اظهار می‌کند: انواع مهاجرت تبعات منفی به دنبال دارد، هرچند که طبق قانون اساسی هم‌وطنان آزادند هر نقطه‌ای برای محل سکونت خود انتخاب کنند.
وی ادامه می‌دهد: مهاجرت باید با ظرفیت‌ها، توان اکولوژیک، اقلیمی، شرایط زیرساختی و سرانه‌های استان همخوانی داشته باشد تا امکان خدمات‌رسانی به شهروندان فراهم شود و این مهم نیازمند مدیریت است.
عسگری با بیان اینکه تا این لحظه روند پیشرفت مهاجرت با شرایط، اقتضائات و ظرفیت‌های استان همخوانی نداشته تصریح می‌کند: مدیریت کلانی که دولت باید انجام دهد، این است که دلایل مهاجرت از مبدأ احصا و برطرف شود، چراکه یکی از دلایلی که در سال‌های اخیر باعث مهاجرت به استان شده مشکلات زیست‌محیطی بوده است.
وی با اشاره به قانون که نمی‌توان در مقصد مانع مهاجرت و ورود مردم شد، ادامه می‌دهد: طبق تکلیفی که قانون برنامه ششم توسعه برای دولت ایجاد کرده دلایل و عوامل مبدأ مهاجرت را دولت باید برطرف کند.
نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی یکی از عوامل مهاجرت را حاشیه‌نشینی عنوان و ابراز می‌کند: از طرف دیگر با توجه به وضعیت و مشکلات اقتصادی که در ماه‌های اخیر به ویژه در سال جاری داشتیم، مهاجرت درون‌شهری و داخل استان بوده که به بحث حاشیه‌نشینی دامن زده است.
وی با تأکید بر اینکه مهاجرت از پایتخت به کرج از دیگر عوامل تشدیدکننده مهاجرت و حاشیه‌نشینی به استان به‌ویژه در شهر کرج بوده تشریح می‌کند: در حال حاضر در کلانشهر کرج بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار حاشیه‌نشین وجود دارد، به عبارتی یک‌سوم جمعیت استان البرز حاشیه‌نشین و عمده آنها در حاشیه شهر کرج تجمیع شده‌اند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه باید مشکلات و دردهای مردم را با تمام وجود درک کنیم، عنوان می‌کند: اعتبارات، تخصیص داده می‌شود اما در اولویت‌بندی، شناسایی و مطالبات عمومی مردم گاهی وقت‌ها به درستی توزیع نمی‌شود.
وی در خصوص اینکه سالانه ۸۰ هزار نفر به البرز مهاجرت می‌کنند، اظهار می‌کند: سالانه به اندازه دو شهرستان به جمعیت استان اضافه می‌شود، برخی از شهرستان‌ها در کشور با ۸۰ هزار نفر، یک نماینده مجلس و فرمانداری مستقل دارند؛ در ستاد بازآفرینی برای این موضوع باید تدابیری اندیشیده شود، همچنین سازمان مدیریت، دولت و مجلس پای کار باشند.
