با پیشرفت روز افزون اطلاعات، شهرهای جهان نیز رنگی دیگر به خود گرفته و بسیاری از شهرهای کشورهای مختلف تبدیل به شهرهایی جدیدی از نوع الکترونیکی شده اند. توسعه این شهرها ارمغان متنوعی را برای شهروندان، سازمان های شهری و دیگر افراد درگیر با آن، به همراه داشته است. از آنجایی که امروزه با پیشرفت سریع و وسیع تکنولوژی و همچنین افزایش جمعیت و پیچیده شدن زندگی در شهرها، دیگر راهکارهای قدیمی برای انجام کارهای اداری شهروندان کارامد نیستند و با در نظر گرفتن اینکه شهرداری ها نقش مهمی در فعالیت های شهری ایفا می کنند، مسئولیت شهرداری در برنامه ریزی و تاثیرگذاری در مدیریت شهری اهمیت به سزایی دارد.
همچنین از آنجاییکه بخش عمده ای از فعالیت های شهرنشینی در ارتباط با مدیریت شهری و مسائل مرتبط با آن می باشد، ایجاد شهرهای الکترونیکی به میزان قابل توجهی حرکت در جهت شهرهای الکترونیکی را تسهیل خواهد کرد.به نوعی می توان گفت بستر ایجاد شهرهای الکترونیکی، پیاده سازی شهرداری الکترونیکی است. این مقاله به بررسی نقش و تأثیر فن آوری اطلاعات در مدیریت شهری می پردازد.
امروزه بر تنوع و پیچیدگی خدمات ارائه شده از طرف شهرداری ها که در بیشتر کشورها به عنوان حکومت های محلی شناخته می شوند، به شهروندان افزوده شده و شهرداری ها نیز در ارائه خدمات خود مجبورند که از تکنولوژی های نوین و پیشرفته اطلاعاتی و ارتباطی استفاده کنند تا بتوانند خدمات خود را در کمترین زمان ممکن و با کیفیت برتر ارائه کنند.
با این هدف، شهرداری ها تلاش می کنند تا با استفاده از تمامی اشکال فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در مدیریت شهری از یکدیگر سبقت بگیرند که این امر خود باعث ظهور و بروز شهرداری های الکترونیکی می شوند.
یکی از عوامل مهم در تصمیم گیری و برنامه ریزی مدیران شهری برای اداره امور شهرها، بهره گیری از اطلاعات صحیح، دقیق و به روز است که جمع آوری، ذخیره سازی، بازیابی و پردازش حجم وسیعی از اطلاعات و داده ها بدون بهره گیری از فناوری اطلاعات را به امری اجتناب ناپذیر تبدیل کرده است.
از سوی دیگر، به دلیل اینکه که تمامی مدیران شهری، اهم از شهرداران کلان شهرها، میان شهرها و شهرهای کوچک و حتی تازه تاسیس باید با نقش و کاربرد فناوری اطلاعات در توسعه و مدیریت شهری آشنا باشند، شهرداری هایی پیروز میدان هستند که زیر ساخت ها و الزامات آن را فراهم کرده باشند.
رشدسریع شهرها و پیشی گرفتن آنها از توانایی های و منابع مدیران شهری، ارائه خدمات شهری مناسب را برای مدیران شهری به یک چالش بزرگ تبدیل کرده است. تراکم جمعیت و دشواری رفت و آمد در محیط های شهری، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را در نظر گرفته است که در حوزه مدیریت شهری، این پیشرفت باعث ایجاد تحولات اساسی در هوشمند سازی نظام اداری و کنترل امور شهری می شود.
فناوری و ارتباطات؛ راهکار تاثیر مدیریت و بهبود فرآیند تصمیم گیری
فناوری و ارتباطات در مدیریت شهری با هدف ایجاد پایگاه اطلاعاتی سعی در افزایش ارتباطات میان بخشی، سهیم شدن در منابع اطلاعاتی، شناسایی بهتر مشکلات و نقاط ضعف شهر، افزایش قدرت کنترل و نظارت بر شهر و صرفه جویی در زمان و هزینه در راستای ایجاد زیر ساختار لازم برای توسعه شهر، اطلاعات را جمع آوری کرده و در اختیار مدیران ارشد سازمان قرار می دهد تا با داشتن اطلاعات جامع، برنامه ریزی و تصمیمات دقیق تری را اجرا کند.
فناوری اطلاعات در مدیریت شهری شرایطی را فراهم می کند تا افراد (با هر میزان سواد و اطلاعات) بتوانند به راحتی از دستاوردهای فناوری استفاده کنند. در این راستا، ایجاد واحد اطلاعات و فناوری شهری به منظور بازنگری و بهبود در روندهای جاری و ارتقای کیفیت خدمت رسانی به شهروندان و فراهم شدن امکان رسیدگی دقیق تر و پاسخگویی بهتر به توقعات و انتظارات مردم پیش بینی شده است.
از سوی دیگر، توسعه فناوری در سازمان منشا تحول و اثر در نظام خدمات شهری است. اطلاع رسانی سریع و دقیق، سهولت در گردش امور، تسریع کار مراجعین، پایبندی به قوانین، مقررات و رفتار مناسب با مراجعین برخی از ویژگیهای استفاده از فناوری و اطلاعات در مدیریت شهری است.
عملکرد شهر الکترونیکی را می توان از دیدگاههای مختلف بررسی کرد. برای مثال استقرار شهر الکترونیک می تواند باعث سرعت و سهولت در انجام فعالیت ها و شفاف سازی در ارائه خدمات شهری باشد که از دید شهروندان نیز دریافت خدمات از این طریق در هر زمان و در هر مکان، فرصت مهمی است که رضایت آنها را در پی دارد.
شهرداری الکترونیکی، مهمترین محور شهر الکترونیکی است که تا کنون مدیریت واحد شهری در کشور به معنای واقعی خود پیاده سازی نشده است. با توجه به اینکه شهرداری بزرگترین تولید کننده داده های شهری است، تامین نیازهای اطلاعاتی شهروندان، گردشگران و توریست ها از طریق شبکه های اینترنتی در راستای شهرداری الکترونیکی می تواند از ضروریات هر مدیریت شهری باشد.
همچنین، شهر الکترونیک به ارتباطات مردمی و بخش"شفاف و پاسخگو" اهمیت ویژه ای را می دهد، در صورتی که یک خط ارتباطی متقابل میان مردم و این نهاد ایجاد شود می توان آراء ، نظرها و افکار مردم را بی واسطه و مستمر دریافت کرد.
در آخر باید گفت که ایجاد پایگاه اطلاعات شهری به منظور اطلاع رسانی به موقع مدیران برای تصمیم گیری در مدیریت شهری از جمله اقدامات بسیار خوب در حوزه شهری است. هدف اصلی از توسعه و ایجاد محیط های هوشمند شهرها این است که شرایطی فراهم شود تا افراد به راحتی از دستاوردهای فناوری اطلاعات استفاده کنند.
