مقالات علمی

شهر نشین شدن جمعیت، افزایش جمعیت شهرها، افزایش مهاجرت به شهرها و به تبع آن، توسعه شهرهای کوچک و بزرگ است که شهرنشینان را با مشکلات متعددی مواجه کرده است. بطوری که زندگی در کلانشهرها و شهرهای بزرگ را طاقت فرسا کرده است و در این میان، با بحران زیست محیط زیادی دست به گریبان می باشند.

دنیای توسعه یافته امروز بالاخره دریافته است که مشکلات زیست محیطی توسعه دیگر مورد پذیرش جهانی نمی باشد. شهرهای بزرگ و پرجمعیت دنیا با استفاده فناوری های نوین و ایجاد زیر ساخت های جدید، نیاز به استفاده از خودرو شخصی در سفرهای درون شهری را برطرف نموده به گونه ای که ساکنین آن شهرهای بزرگ و پرجمعیت نیازی به استفاده از خودرو شخصی در سفرهای درون شهری احساس نمی کنند و این چنین است که شهرهای بزرگ و پرجمعیت مشکل آزاردهنده ای به نام ترافیک ندارند و از آلودگی هوا رنج نمی برند.

از این رو نیاز به ارزیابی زیست محیطی کلیه طرح های توسعه و به خصوص پروژه هایی که در آن طرح های حمل ونقل اجرا می شوند ضروری است. در همین راستاست که نگرش های جدید با مطرح نمودن ایجاد تعادل و توازن در مصرف منابع و استفاده بهینه از انرژی های پاک و تجدید پذیر سعی در ارتقای کیفیت محیط شهری دارند. اولویت بخشیدن به مسئله کاهش مصرف انرژی های تجدید ناپذیر و بهینه سازی مصرف آنها، مسئله حمل و نقل و شبکه ارتباطی شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

با توجه به نقش موثر سیستم های حمل و نقل در انتشار آلاینده ها، از مهم ترین راهکارهای کاهش آلودگی هوا در شهرها، ایجاد شهر هوشمند به ویژه سیستم های حمل و نقل هوشمند می باشد. بی شک دسترسی به فناوری های هوشمند نقش مهمی در بهبود وضعیت زندگی شهروندان داشته است. با افزایش رشد جمعیت شهری نه تنها لازم است بر وسعت شهرها افزوده شود، بلکه می باید بتوان شهرهای جدیدی ساخت که مجهز به آخرین فناوری های هوشمند باشند.

یکی از معضلات عظیم زندگی امروزی، انرژی و به ویژه منابع آب است که با بهای روزافزون آن و محدود بودن منابع از سالیان پیش، متخصصین را بر آن داشته که راه های صرفه جویی در این منبع مهم و ارزشمند را جستجو کنند. یکی از ساده ترین روش ها، استفاده بهینه از امکانات موجود و مدیریت منابع آب و استفاده صحیح آن هاست.

با افزایش جمعیت ساکن در شهرها، فارغ از اینکه آب زیادی وجود دارد یا خیر و یا آب آلوده است یا شور، اقدامات لازم برای مبارزه با معظل کم آبی و همچنین مدیریت در مصرف صحیح آب از اهمیت به سزایی برخوردار است. تدابیر و خلاقیت مسئولان و شهروندان و البته صرف هزینه کافی، می تواند مسیر مقابله با این معضل را هموارتر کند. 

شبکه توزیع آب یکی از زیرساخت‌های شش‌ گانه در شهرهای هوشمند است که می‌تواند به ‎صورت مستقل یا هماهنگ با سایر زیرساخت‌ها مدیریت و بهره‌برداری شود. به‎علاوه این رویکرد می‌تواند موجب ارتقای بهره‌ وری سیستم و کیفیت آب، بهبود مدیریت تجهیزات، افزایش درآمد شرکت‌های آب و فاضلاب و در بلندمدت موجب افزایش آگاهی‌های عمومی برای کاهش سرانه مصرف و افزایش رضایتمندی مشترکین شود.

در این مقاله با گوشه ای از اقدامات نوین برخی از شهرهای دنیا در مدیریت و کاربرد صحیح آب آشنا می‌شویم.

گزارشی از واحد اطلاعات اکونومیست درباره گران‌ترین و ارزان‌ترین شهرهای جهان منتشر شد که رتبه‌ بندی این شهرها را بر اساس ارزیابی ۱۶۰ شاخص از جمله هزینه مسکن، پوشاک، خوراک، حمل و نقل و هزینه‌ های درمان، نشان می‌دهد. در این اینفوگرافی که معرف ۱۰ شهر گران و ارزان است، گران ترین شهر، عدد بالاتری را نشان می دهد.

وسایل نقلیه مشترک مانند دوچرخه و اسکوترهای برقی، رشد چشمگیری را در سراسر جهان تجربه کرده اند و استرالیا نیز از این قاعده مستثنی نیست. در شهرهایی که چنین امکاناتی دارند ، کاربران می توانند با روش های راحت تر و انعطاف پذیرتری در رفت و آمد باشند.

شهرها از دوران باستان، نشانه قدرت و توان سیاسی، مدیریتی، اقتصادی،‌ اجتماعی، فرهنگی،‌ علمی، تکنولوژیکی و قدرت خلاقیت جوامع مختلف، بوده اند. به همین دلیل، مشخص است که هر جامعه انسانی، برای دستیابی به تمدن به عنوان بالاترین و والاترین سطح فرهنگ بشری و ساختن و نگهداری شهرها، ابتدا باید مسایل و معضلات متعدد و گسترده ای را حل کرده و پشت سر گذاشته باشد.

بدیهی است که دستیابی و میزان رشد تمدن در بین جوامع مختلف، بستگی مستقیم به میزان موفقیت آنها در حل مسایل مطرح شده و توجه به موضوع هایی دارد که دیگر جوامع از توجه و حل آنها عاجز بوده اند. به همین علت است که تمدن های باستانی و کهن، قدر و ارزش کم نظیری می یابند و باز به همین علت است که امروزه می توان تفاوت های بسیار زیادی را بین شهرها در جوامع توسعه یافته، در حال توسعه و عقب مانده، مشاهده کرد.

این اختلافی است که در حال حاضر، بین شهر در ایران و در مقایسه با گذشته شکوهمند و افتخارآفرین خودش و همین طور تمدن و شهرنشینی در جهان توسعه یافته معاصر، به چشم می خورد. این مقاله در پی پرداختن به مهم ترین چالش های پیش روی شهرسازی در ایران است.

همانطور که قبلا نیز در خبرها منتشر شده بود «اپلیکیشن دوچرخه» شهرداری تهران، به عنوان برنده Special Mention چهارمین جایزه جهانی WeGo انتخاب شد.

برنامه ریزی برای توسعه مدیریت معابر شهری و افزایش سطوح پوشیده شده با آسفالت در شهرها، یکی از مهم ترین برنامه های مدیران شهرها، برای مقابله با بساری از بحران ها است. این روزها، پوشش هایی برای روسازی رنگی با عنوان آسفالت رنگی به خصوص در محیط‌ های شهری، مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است و در بسیاری از بزرگراه‌ها و اتوبان‌‌‌های کشور‌‌‌های پیشرفته برای مشخص کردن بخش‌‌‌های مختلف در آسفالت، به جای رنگ آمیزی، از قیرهای رنگی استفاده‌ می‌کنند که در اثر مواد معدنی موسوم به اکسید تیتانیوم که در آن‌ها وجود دارند، رنگی‌ می‌شود.

اجرای صحیح آسفالت در زیبایی جاده‎ها اهمیت به سزایی دارد و یکی از این روش های روسازی رنگی، آسفالت های رنگی هستند. در این مقاله به بررسی ویژگی ها و کاربردهای این آسفالت ها می پردازیم.

امروزه، وظایف شهرداری ها در جهان، تغییرات بسیاری داشته است و شهرداری ها به عنوان نهادهای مدنی، عمومی و محلی، دائما وظایف بیشتری را بر عهده می‌گیرند. این روند و رشد فزاینده در اکثر کشورها، فارغ از شیوه حکومتی آنها، قابل پیگیری است. البته، شهرداری در کشور ایران، یک نهاد عمومی و غیر دولتی است. در خصوص بررسی وظایف شهرداری ها در حوزه خدمات شهری باید اذعان کرد که طبق ماده ۵۵ قانون شهرداری، وظایفی متعدد و گسترده است .

شهرداری مطابق وظایف گسترده ای که بر عهده دارد، با اغلب سازمان های دولتی در ارتباط است که بخشی از این رابطه ناشی از اشتراک وظایف یا نزدیکی وظایف است، چرا که برخی از وظایفی که قبلا بر عهده شهرداری بوده، در حال حاضر توسط سازمان های دولتی اداره می شود.

در کشورهایی مانند آمریکا، آلمان، فرانسه و ژاپن، تامین آب، برق و حتی گاز در کشور آلمان از جمله وظایف شهرداری ها به شمار می رود، در حالی که این وظایف در ایران به وزارت نیرو و شرکت ملی گاز محول شده است.

در این مقاله، ابتدا به نقش شهرداری ها در مدیریت شهری و سپس به وظایف شهرداری ها در کشورهای توسعه یافته مانند ( آلمان و فرانسه ) و در حال توسعه مانند ( ترکیه و مالزی ) می پردازیم.

شهرهای خلاق، به مراکز نوآوری خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت، گفته می شود. از آنجایی که ایده و نوآوری، عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانی شدن هستند، داشتن شهرخلاق، آرزوی هر جامعه ای است. اما در واقع شهر خلاق، رویکردی فرهنگی در توسعه شهری است و در این رویکرد، شهر باید بتواند محیطی جذاب برای جذب و پرورش استعدادها، نوآوری ها و ایده ها باشد و بتواند از ایده ها و خلاقیت افراد، چه افراد خاص و ویژه مانند هنرمندان، دانشمندان، نویسندگان و چه از ایده های شهروندان عادی در جهت حل مسائل اساسی و نیز در جهت پایه ریزی رشد و توسعه خلاق بهره ببرد.

در این نگرش، فرهنگ پایه اصلی توسعه محسوب می شود و سایر بخش ها از آن متاثر است. به طوریکه، اساس اقتصادی این شهرها نیز بر پایه فرهنگ و منابع فرهنگی است و از مفاهیمی چون صنایع فرهنگی، صنایع خلاق و اقتصاد خلاق سخن به میان می آید. از سوی دیگر، جذب و پرورش استعدادها و ایده ها، نیازمند محیطی تنوع پذیر بردبار و باز است، به طوری که افراد خلاق بتوانند به راحتی در آن فعالیت و کار کنند. یک شهر خلاق باید بتواند گروه های مختلف اجتماعی با فرهنگ های مختلف را نیز در خود پذیرا باشد.

با شروع عصر صنعتی شدن، مشکلات و مسائل مختلفی، شهرها و تمام طیف ها، طبقات و اقشار اجتماعی را در بر گرفته است. مشکلاتی از جمله انواع آلودگی های محیطی، مشکلات تولید شده ناشی از تراکم جمعیتی، فعالیت های اجتماعی، دشوارهای های دسترسی و ارتباطات شهری و... دولت های ملی و محلی را به چالش طلبیده و موضوع بحث روشنفکران، فیلسوفان، جامعه شناسان، شهرسازان و معماران قرار گرفته است.

زمان زیادی سپری شد تا مسئولان و شهرسازان دریافته اند که دیگر شکل شهرها، صرفا تابع اراده مسئولان و یا برنامه ریزان شهری نیست. شکل شهرها انعکاس بلوغ و رشد اجتماعی، فرایند اشتراک منافع نیروها و کانون های قدرت سیاسی و اجتماعی است. شکل خوب شهر به میزان رشد عرصه های عمومی، دموکراسی، عدالت اجتماعی و مشارکت مردم با مسئولان و برنامه ریزان بستگی دارد. مشکلاتی که امروزه شهرها را دربر گرفته، علاوه بر بسیج عمومی نیروها و فعالیت ها نیازمند تقویت دانش فنی و روش های اجرایی در بهبود شرایط زیست انسان است.

در این راستا، موثرترین روش آن است که از آخرین تجربیات داخلی و خارجی مطلع گردیده و ضمن انتخاب روش های اصلح، آن را با شرایط و امکانات داخلی هماهنگ کنیم. با توجه به این مشکلات نظریه ها و طرح هایی ارائه شد که باعث ظهور شهرهای گوناگون در سطح کشورهای صنعتی و سپس در کشورهای درحال توسعه نظیر شهر سالم، شهر خلاق، شهر شاد، شهر هوشمند و... شد. در این مقاله به بررسی شاخص های مختلف طرح های مطرح شده برای طراحی و رسیدن به شهر ایده ال می پردازیم.

شهرها به طور ذاتی با چالش‌های پیچیده و گسترده‌ای (و مرتبط به هم) مواجه هستند که تنها از طریق یک رویکرد سیستماتیک قابل حل است. در نتیجه برنامه‌ ریزان شهری در سراسر جهان می‌کوشند تا با نگاهی یکپارچه به تمامی ابعاد شهرنشینی، مدل‌هایی را برای توسعه شهرهای قرن ۲۱ به منظور پاسخگویی به خواسته‌ها و انتظارات جدید دنیای امروز توسعه دهند.

در سال 2016، اتومبیل های خودران وارد جریان اصلی زندگی شدند. وسایل نقلیه خودکار اوبر در محله هایی که من در پیتسبورگ زندگی می کنم و به طور خلاصه در سانفرانسیسکو، همه جا حاضر می شوند. وزارت حمل و نقل ایالات متحده، راهنمایی های قانونی جدیدی را برای آنها صادر کرد.